Aquarelverf is simpel gezegd waterverf; pigment aangelegd met water. Je kent waterverf misschien nog wel uit je jeugd. Vaak schilderen kinderen met waterverf, omdat het makkelijk uit de kleren te krijgen is en omdat het effect van water met verf vermengen best wel interessant is. Maar ook volwassenen halen veel plezier uit deze schilderkunst en maken er geavanceerde en indrukwekkende werken mee. Aquarelleren is geschikt voor zowel beginners als gevorderden, omdat de techniek zo veelzijdig is.
De kunst van het waterverven
Een van de belangrijkste karakteristieken van aquarel is dat er zoveel water bij komt kijken. Aan de ene kant betekent dit dat deze schildertechniek niet heel vergevingsgezind is. De verf is vaak heel transparant waardoor foutjes zichtbaar blijven. Daarnaast kan verf in een ander kleurvlak lopen en zo vlekken maken. Een oplossing hiervoor is de nat-in-droog techniek. Hierbij laat je een laag opdrogen voordat je aan de volgende begint.
Het overlopen van kleuren kan ook voor hele mooi effecten zorgen. Zo is deze eigenschap een van de beste, maar tegelijkertijd ook een van de meest uitdagende eigenschappen. Wanneer je dit met opzet terug wil laten komen kun je dit het beste met de nat-in-nat techniek doen. De naam zegt het al: je begint aan een volgende verflaag als de voorgaande laag nog nat is.
Papier en verf
Aquarelpapier is speciaal gemaakt voor aquarelleren. Wanneer papier hout bevat, zal het in combinatie met aquarelverf gaan verkleuren. Aquarelpapier komt in allerlei verschillende soorten: groot en klein, glad of met textuur en natuurlijk goedkoop of duur. Het dure papier is niet per se veel beter. Vaak is het raadzaam om een beetje te experimenteren met de effecten van verschillende soorten papier. Iedere kunstenaar heeft zo zijn eigen voorkeuren.
Aquarelverf komt in verschillende soorten en maten. Zo kun je de verf in tubes kopen. In de tubes zit de verfpasta die voor de helft uit water bestaat. Je hebt ook blokjes. Dit is pigment met gom in een vaste vorm geperst. Als je hier met een nat penseel overheen gaat kun je beginnen met schilderen. Dan heb je ook nog krijt en potloden die met de toevoeging van water in verf veranderen.
Andere materialen
Het penseel en de kwast zijn ook van belang. Het materiaal en de dikte van de kwast of het penseel hebben effect op het eindresultaat. Voor een aquarel worden speciale kwasten en penselen gebruikt. De haren zijn wat zachter. Daarnaast zijn hele fijne penselen vaak onmisbaar. Dit komt omdat aquarelverf sneller in elkaar overloopt. Soms kan het daarom handig zijn om hele dunne lijnen te kunnen zetten. Dan kun je voorkomen dat kleurvlakken elkaar raken. Bij aquarelleren komt precisie kijken en een vaste hand is daarbij niet te missen!
Omdat de kleuren zo transparant zijn wordt er meestal geen witte aquarelverf gebruikt, maar de witte kleur van het papier. Witte vlakken moeten dus gewoon niet geverfd worden. Om er zeker van te zijn dat er geen verf in deze vlakken loopt, kun je maskeervloeistof gebruiken. Dit is een vloeistof die opdroogt in een rubberachtig laagje. Het laagje beschermt het papier van de verf en kan er makkelijk afgehaald worden wanneer de aquarel klaar is.
Een betaalbare hobby
De materialen komen in vele soorten en maten. Je hebt duur en goedkoop materiaal. Aquarellen is relatief goedkoop. Je hebt al een setje met blokjes voor ongeveer €15,- en hier kun je best wel lang mee doen. Daarnaast zijn de kleuren per blokje vervangbaar. Toch zit er wel een belangrijk kwaliteitsverschil in de goedkoopste materialen. Het goedkoopste setje geeft minder kleur af. Je hebt behoorlijk veel water nodig om verf op de kwast te krijgen en vervolgens is de kleur op het papier minder verzadigd. Goede kwasten, penselen en verf zijn dus een investering die het zeker waard zijn!
Er zijn dus eindeloos veel mogelijkheden. Tegenwoordig zijn er steeds meer mensen die de kunst van het aquarelleren waarderen. Toch waren er vroeger ook verbazingwekkend veel liefhebbers. De techniek is populair bij het schilderen van landschappen. Door de eigenschappen van de verf zijn natuurlijke omgevingen mooi en realistisch of juist dromerig weer te geven. Bekende kunstenaars die ook graag aquarellen schilderden waren Dürer, Gaugain en onze eigen Van Gogh niet te vergeten.