Piet Mondriaan, wie kent hem niet? Als je zijn naam hoort denk je al meteen aan de kleuren blauw, wit en geel. We weten dat hij beroemd was en is. Niet alleen in Nederland, maar in de hele wereld was hij in opspraak. Toch zul je vast nog niet alles van zijn interessante leven weten. Hieronder lees je alles over zijn ontwikkeling als kunstenaar en zijn weg naar bekendheid.

Opgroeien in Amsterdam

Piet wordt geboren als eerste zoon van zijn vader de onderwijzer en zijn moeder die voor de kinderen zorgde. Het tekenen werd de jonge Piet met de paplepel ingegoten. Zijn vader was naast hoofdonderwijzer ook nog tekenleraar. Als Piet laat blijken dat hij kunstenaar wil worden, moet hij eerst een diploma halen zodat hij ook tekenleraar is. Er zat nog een kunstenaar in de familie. Zijn oom Frits komt namelijk iedere zomer op bezoek en hij en Piet schilderen samen wat af.

Piet gaat op zichzelf wonen wanneer hij erin slaagt om naar de Academie te kunnen. Binnen Amsterdam verhuist hij vaak. Om dit alles te kunnen betalen verricht hij allerlei klusjes. Zo illustreert hij bijvoorbeeld wetenschappelijke boeken en geeft hij tekenles. Daarnaast schrijft hij een brief aan de toenmalige koningin om te vragen om een beurs. En jawel hoor, die krijgt hij. Uiteindelijk is het de natuur waar Piet zijn inspiratie uit haalt. Ook al valt het niet altijd bij het publiek in de smaak, hij ging door. Uiteindelijk trok hij naar de provincie om zich eens goed te verdiepen in het schilderen van landschappen.

Schilderen landschap

De natuur in

Piet Mondriaan maakte in de tijd dat hij in Amsterdam woonde uitstapjes naar Gein en Duivendrecht. Later verhuisde hij naar het Brabantse Uden en hij heeft ook nog een tijd in het Oosten gewoond. In de natuur werkte hij voor het eerst aan geabstraheerde werken. Mondriaan was altijd op zoek naar moderniteit. Blijven hangen in het verleden was niks voor hem; nieuw was altijd beter. Niet iedereen waardeerde deze manier van denken. De schilderijen die Mondriaan maakte werden om deze reden ook niet vaak positief ontvangen. Zelfs zijn oom wilde niks meer met hem te maken hebben toen Mondriaan een molen in rood schilderde en daarbij de lucht kleurde met fel gele vlekken.

Tegendraads als hij was ging hij gewoon door met moderne en geabstraheerde schilderijen. In deze periode begon hij ook aan zijn beroemde bomen. Deze vormden uiteindelijk de basis voor de geometrische schilderijen waar we hem vandaag de dag van kennen.

Parijs

In Nederland loopt zijn zoektocht naar de moderniteit uiteindelijk spaak en Mondriaan besluit hierop om naar Parijs te verhuizen. Hier ontwikkelt hij zijn visie verder. Hij probeert bekendheid te werven. Zo verandert hij zijn signatuur in Mondrian, want dat is makkelijker uit te spreken voor de Parijzenaars. Daarnaast gaat hij allerlei feestjes en kunstcafés af. Hij houdt er de bijnaam piet-zie-je-me-niet aan over. Mondriaan kan helemaal zichzelf zijn in Parijs en hij heeft het er heel goed naar zijn zin.

Het lukt hem: in Parijs worden Mondriaan en zijn schilderijen beroemd, zelfs in andere landen leren ze hem kennen. Zijn atelier werd een heuse bezienswaardigheid en een inspiratie voor vele collega-kunstenaars.

Atelier

Het leven van Piet Mondriaan in Laren

Tijdens de Eerste Wereldoorlog keert Mondriaan terug naar het neutrale Nederland. In Laren verzamelen zich meer kunstenaars met hetzelfde idee. Samen vormen zij de kunstenaarskolonie. Hier vindt Mondriaan zijn weg naar de pure abstractie. In Laren ontmoet hij ook Bart van der Leck, Theo van Doesburg en Vilmos Huszár. Met hen radicaliseert Mondriaan zijn kunstzinnige ideeën. Ze noemen zichzelf de ‘bewust abstracten’ of ‘werkelijk anderen’. In Laren ontwikkelt Mondriaan zich dus tot de schilder die de meesten vandaag zullen kennen. Schilderijen met zwarte in plaats van grijze strepen en met heel lichtgrijze vlakken. Door de kleurvlakken naar de zijkant te verplaatsen creëert hij een zogenaamd repoussoir – een soort van doorkijk.

Werk van Piet Mondriaan

De Stijl

De bewust abstracten richten samen het tijdschrift De Stijl op. Theo van Doesburg was hierbij de voornamelijke publicist. Het tijdschrift bracht het idee voort van een weergave die zuivere vormen gebruikt: rechte lijnen en primaire kleuren. Dit alles was gebaseerd op sociale ontwikkelingen en een specifieke ideologie. In de compositie van een kunstwerk moest harmonie doorklinken. Deze kunstwerken betroffen buiten schilderijen ook beeldhouwwerken, architectuur en toegepaste kunst.

Mondriaan en Van Doesburg krijgen ruzie. De ruzie begint om een onenigheid over het diagonaal: hoort die wel of niet thuis in de harmonieuze compositie? Uiteindelijk leidt het diagonaal tot een grotere botsing en Mondriaan verlaat De Stijl.

Mondriaan vandaag

Wat voor een enorme invloed Mondriaan heeft gehad is moeilijk te bevatten. De geometrische manier van weergeven is er een die vandaag de dag overal terug te zien is. Maar we beschouwen hem misschien als zo vanzelfsprekend dat we het niet eens doorhebben. Wie er wel eens met de trein reist,kan dit misschien beamen. Want wist je dat het interieur van de allernieuwste sprinter van de NS, de zogenaamde FLIRT, is gebaseerd op De Stijl? Zo zijn er nog veel meer voorbeelden waarbij Mondriaans beeldtaal als inspiratie gebruikt is.

Wil je nou eens zijn werk in het echt bekijken? Het Gemeentemuseum in Den Haag heeft de grootste collectie van zijn werken. Met meer dan 300 werken kun je een grote zaal vol prachtige originelen bekijken, waaronder zijn laatste werk, Victory Boogie Woogie. Maar zo zijn er in Nederland en eigenlijk over de hele wereld wel musea die minimaal één meesterwerk hebben hangen. Zoals je ziet kun je, in positieve zin, niet om Mondriaan heen!